Pul Koleksiyonu Çeşitleri
Pul Koleksiyonları
Lügat Anlamı: “derleme” ,”derlenmiş şeyler” olan Koleksiyon; filatelide; pul, ilk gün zarf, özel gün damgalı zarf,antiye, damga v.b. filetilit malzemenin derlenmesi suretiyle yapılır. Literatürde filatelik koleksiyon çeşitli şekillerde tasnif edilmiş bulunmaktadır.
Pul köşesi olarak; filatelik koleksiyon yapmayı düşünenlerin öğrenmesi, halen filatelik koleksiyon yapmakta olanların bilgilerine katkıda bulunmak amacıyla; literatür taramak suretiyle tespit edebildiğimiz filatelik koleksiyon tiplerini, en kolaylarından başlamak suretiyle açıklamayı uygun bulduk.
Filatelik Koleksiyon Türleri:
1.Çeşitli Pul Koleksiyonu
Her puldan bir adet pul diyebileceğimiz bu koleksiyon en kolay filatelik koleksiyon türüdür. Bu koleksiyonda amaç; yerli, yabancı, damgalı, damgasız her puldan bir adet toplamaktır. Bu nedenle pul koleksiyonculuğuna bu tür koleksiyonla başlamak ya da başka tür bir yapanların bu tür koleksiyon yapanların bu tür koleksiyona da başlamaları uygun olur. Bir puldan ne olur diye düşünmeden bu tür koleksiyona başlayanların belli süre sonra 100 lerce pula sahip oldukları ve buradan diğer koleksiyona başladıkları çok görülmüştür.
2.Normal, Klasik Koleksiyon
Her hangi bir ülkenin çıkarmış olduğu pulların tamamını veya belli bir tarihten başlayarak toplanmasıdır. Bu tür koleksiyon; ilk gün damgalı zarflar ve özel gün damgalı zarflarla zenginleştirilebilir.
3.Tematik Konulu Koleksiyon
Tek bir konuyu ele alarak yapılan pul koleksiyon türünde tema, pulun üzerindeki resim,şekil ve konudur. Kendi ülkesinin pullarını atanıma fırsatı veren ve kişiyi devamlı meşgul eden koleksiyon türüdür. Çok çeşitli konularda tematik koleksiyon yapmak mümkündür. Bir burada, halen yapılmakta olan tematik koleksiyonlardan bazılarını örnek olarak sunuyoruz.
- Olimpiyat oyunları pulları
- Spor pulları
- Tablo pulları
- Çiçek pulları
- Hayvan pulları
- Uçak pulları
- Bayrak pulları
- Anıt pulları
- Meşhur insanlar pulları
- Araba pulları
- Müzik pulları
- İlgün Zarfları Koleksiyonu
Bütün ülkelerin posta idareleri çıkardıkları pulların çıkış gününde konu ile ilgili ilk gün damgası hazırlarlar ve yine çıkan pulun konusuyla ilgili özel bir zarf hazırlayarak anılan damgayı yalnızca pulun çıktığı gün kullanırlar. İlk gün damgalı zarflar pullardan daha değerlidir. Zira bu zarfların adedi ilgili pulun adedinden daha azdır.
İşte bu zarfların derlenmesi suretiyle yapılan koleksiyona ilk gün zarfları koleksiyonu denir. Bu derlemede dikkat edilecek hususlar; damgaların açık bir şekilde okunuyor olması, zarfın temiz olmasıi zarfların standart olması, boş zarf üzerine pul yapıştırıp ilk gün damgasıyla damgalatılan zarfların hiçbir değeri yoktur. Bu tür koleksiyon normal koleksiyonla bütünleştirildiğinde koleksiyonun değeri daha çok artacaktır.
5.Motif Koleksiyonu
Pulların çıkarılış amaçlarına göre derlenmesidir. Örneğin: Açlıkla savaş, Avrupa CEPT gibi. Bu koleksiyonun tematik koleksiyonlardan farkı, pulun üzerindeki resim ve şekille hiç ilgilenilmemesidir. Pulun üzerindeki resmin konuyla ilgisi olmasa dahi çıkış amacı, örneğin, Açlık Savaş ise bu tip koleksiyona girer.
6.Özel (Special) Koleksiyon
İsminden de anlaşılacağı üzere bu tür koleksiyon uzun araştırma ve etüdü beraberinde getirir. Her pulun üzerindeki resim veya şekil hakkında bilgi toplanır. Pulun basıldığı kağıt ve matbaa hakkında bilgi edilinilir. Yine bu tür koleksiyonda normal koleksiyon yanında erörleri varyeteler, eserler ile ilk gün damgalı zarflar da derlenir. Görüldüğü üzere bu tür koleksiyon bir uzmanlık işidir. Bu nedenle bu tür koleksiyon yapanlara “Uzman ( Specialist)” denir. Bu tür koleksiyon uzun çalışmayı gerektirir. Ayrıca kişinin mali imkânlarına da bağlıdır. Ancak yapılan bu tür koleksiyonun manevi ve maddi değeri çok yüksek olacaktır.
7.Etüd Koleksiyon
Bu koleksiyon türü, pul koleksiyonculuğunun adeta zirvesidir. Zira normal ve Special koleksiyonları kapsadığı gibi her pulun tek tek etüdünü de gerektirir. Bu tür koleksiyonda pulun çıkışından sonraki damgalar ve pulun geçirdiği safhalar, katalogları verdiği bilgiler ve bunlara ait belgeler de derlenir. Pul koleksiyonculuğunun en zor türü olan bu koleksiyon, günümüz de az da olsa bazı kişilerce yapılmaktadır.
- Damga Koleksiyonu
Değerli okuyucular, bu koleksiyon türü, isminden de anlaşılacağı üzere damga derlemesidir.
Kaynak: Pul Köşesi Pul Dergisi
Sayı 4 Yıl 1998
